De boerderij Linnan Gård staat in de geschiedenis beschreven vanaf de 18e eeuw, maar de graslanden werden waarschijnlijk al veel langer gebruikt als zomerweides. De geschiedenis van deze plek begon eigenlijk pas toen het dikke pak ijs van de laatste ijstijd verdwenen was.
IJSTIJD
Bewoning is hier lang niet mogelijk geweest, omdat tot ongeveer 9000jaar geleden hier nog ijs lag. Hoe lang die laatste ijstijd heeft geduurd zijn veel discussies over, maar één ding is zeker: lang heeft het geduurd ! Geologen hebben uitgerekend hoe dik de laag sneeuw en ijs was, gezien de vervormingen in het landschap die vandaag nog zichtbaar zijn. De ijslaag was hier in Värmland 2 tot 3km dik ! Daar kan ik me niks bij voorstellen. Dat is een heel gewicht en tot vandaag toe stijgt de grond in Zweden, als herstel van de enorme druk van het ijs dat hier 20.000jaar geleden lag. De ijstijd heeft minstens 60.000jaar geduurd, heeft men uitgerekend. Uitgaande van 30cm ijsdikte groei per jaar. Klinkt misschien niet als veel, maar dit is ijsdikte. Die groei krijg je alleen als het het hele jaar stevig door zou blijven sneeuwen en vriezen. Anyway, dat is 30m ijsgroei in 100jaar, 300m in 1000jaar en als je dan over een dikte van 2km praat ben je een paar duizend jaar verder ! Zo’n ijsklomp smelt trouwens ook niet zomaar weg. Dat heeft ook nog wel even (paar duizend jaar) geduurd. Men spreekt van het einde van de ijstijd, als het landijs verdwenen is, dat is 9000jaar geleden voor deze streek. Toen het ijs eenmaal weg was, was het niet direkt een handige plek voor mensen, hoewel er wel al mamoeten, muskusossen, paarden en een soort neushoorns rondliepen hier.
EERSTE MENSEN
Volgens de lokale geschiedenis is de streek bewoond vanaf 3000 voor Christus, zeg 5000jaar geleden. Dus 4000jaar nadat het ijs verdwenen was, zijn mensen begonnen de streek te ontdekken.
Dat is prehistorie, in elk geval voor deze omgeving. Het leven van deze mensen kan men alleen afleiden uit de gevonden gebruiksvoorwerpen.
Hoewel de Egyptenaren al 3000v.Chr. een schrift hadden en dus toen uit de prehistorie stapten, zijn ze hier nog tot het jaar 1000 (na Chr.dus) in de prehistorie gebleven. In die tijd was dit dus ontwikkelingsgebied. Een stelletje prehistorische barbaren liepen hier rond !
MIDDELEEUWEN
De middeleeuwen in Zweden begonnen in het jaar dat het Christendom ingevoerd werd: 1050. Dat is 500jaar later dan dat de middeleeuwen beginnen in midden Europa ! Zoals al eerder gezegd, ze liepen hier wat achter. De vroege middeleeuwen hadden hier meer iets van de prehistorische ijzertijd. Men leefde voornamelijk nog van jagen en verzamelen. Uit die tijd zijn hier bijvoorbeeld ‘vangkuilen’ voor wild gevonden, maar ook primitieve ijzererts smelterijen. Värmland was zeer dun bevolkt tijdens de middeleeuwen. Men had wel dieren, maar echte landbouw komt pas later. Rond 1300 stierven er ook hier veel mensen aan de pest. Het duurde tot 1500 tot de bevolking weer groeide. De bevolking hier werd ook niet echt serieus genomen door de rest van het land. Ze mochten de eerste 165 jaar niet meedoen met de koning verkiezingen bijvoorbeeld. Het is dan 1440.
ZALM EN BEDEVAART
Twee zaken zette Värmland op de kaart en dat was de zalm in de Klarälven rivier en de bedevaart langs de Klarälven naar Trontheim. Toen de Zweedse koning in het zuiden hoorden dat er zoveel zalm was is er meteen een belasting bedacht. De kloosters langs de rivier waren heel bedrijvig met het vissen. Men gebruikte grote visvallen, met zelfs als gevolg dat de Noren klaagde dat te weinig vis via de rivier hun nog bereikte.
Langs diezelfde rivier liep in de tijd een bedevaartsroute van Tingvalla (nu Karlstad) naar Nidaros (nu Trontheim) in Noorwegen. Vanuit heel Zweden zijn er pelgrimsroutes naar Trontheim, want in die tijd was het graf van Olav de heilige een erg populaire reisdoel. Olov Haraldsson werd geboren in 995 en als koning van Noorwegen was hij ook de grondlegger van de Noorse kerk. Vlak na zijn dood werd hij heilig verklaard, omdat er verschillende wonderen gebeurde bij zijn graf. Velen hebben de 700km route naar het graf, waar later een kathedraal gebouwd werd, gelopen. De plattelandse Värmlanders kregen op deze manier veel invloeden uit de grote stad.
BRANDSBOL
Het dorpje waar wij wonen heet Brandsbol, maar noch Gräsmark of Brandsbol lagen op de bedevaart route. Uddheden (zoals het dorp Gräsmark eigenlijk heet) echter kreeg een kerk met aanzien. De kerk is gebouwd in 1660 en staat nog steeds.
Rond Uddheden ontstonden steeds meer boerderijen en dorpjes. Brandsbol was er daar één van en lag aan de rand van het landbouw gebied, daarachter lag het onbewoonde Finnskogen bos. De drie dorpjes Forsnäs, Brandsbol en Norra Bråne, die tegenwoordig Brandsbol vormen waren oorspronkelijk ‘buitengronden’ voor boerderijen in Tosseberg aan het Frykenmeer. De boerderijen aldaar konden moeilijk uitbreiden vanwege het grote meer (Fryken is 80km lang) en de berg aan de andere kant. De buitengronden werden gebruikt als extra akker, hooi of graasland. Later werden de boerderijen zelfstandig. Ergens in 1700 had ene Elov de Brandsbol hier een boerderij. De boerderij werd later naar hem vernoemd en nog later werd het dorp naar hem vernoemd. Tot 1960 woonden hier mensen die boerden voornamelijk voor zichzelf en onderling wat ruilden. Er waren twee winkels in het dorp, één bij de kruising naar Torsby en de ander bij de afslag naar Lönnhöjden. Tussen de weg langs ons huis en de rivier was nergens een boom, elk stukje land werd gebruikt voor de landbouw.Toen de landbouw automatiseerde en steeds meer mensen auto’s hadden en meer konden gaan produceren is de landbouw hier gestopt. (1955-1960) Men verhuisde naar de stad en de commerciele landbouw concentreerde zich ergens anders. De streek liep leeg. Vandaag de dag wonen er in Brandsbol ongeveer 55mensen en het aantal loopt nog steeds terug. Weilanden zijn ingezaaid met bos en niemand boert hier meer. Er is maar 1 commerciele boer in het dorp over. De economie hier draait op bosbouw.
LINNAN GÅRD
Onze boerderij heet Linnan Gård. Dit is waarschijnlijk afkomstig van de naam ‘Lina’, waarschijnlijk iemand die hier als eerste gewoond heeft: de boerderij van Lina. Of komt het van het Fins; daar betekent Linnan ‘kasteel’ ! De boerderij is opgenomen in het belasting systeem in 1766. In 1766 heette de boerderij Linan, in 1909 heette de boerderij Linna en daarna werd het Linnan. De oudste naam die ik gevonden heb, van iemand die hier gewoond heeft, is Isak Wallin 1910.
Het huis waarin we wonen is gebouwd in 1909. Op dat moment stond er een woonhuis aan de andere kant van de kleine beek, waar nu hooiland is. Het huidige huis is gebouwd met het plan een winkel te beginnen. Vandaar dat het zo dicht aan de weg staat. De tweede verdieping op het huis zou woonhuis worden. Er is echter nooit een winkel in gekomen. Naast het huidige huis stond tot ergens begin 1960 nog een huis.(zie zwart-wit foto rechts boven deze tekst) Dit huis was waarschijnlijk het huis van de knecht.
Tot 2007 heeft Stina in dit huis gewoond. Haar broer Bertil heeft ook nog een tijd op de tweede verdieping gewoond. Hun vader heette Axel, hij heeft het huis gebouwd.
…verfijnde geschiedenis beschrijving van de boerderij volgt nog…